Μετριασμός και Προσαρμογή
Μετριασμός και Προσαρμογή
Η IPCC και η Πέμπτη Έκθεση Αξιολόγησης ορίζουν τον μετριασμό ως «ανθρώπινη παρέμβαση για τη μείωση των πηγών ή την ενίσχυση των καταβόθρων αερίων του θερμοκηπίου (GHG)», ενώ η Προσαρμογή ορίζεται ως «διαδικασία Προσαρμογής στο πραγματικό ή αναμενόμενο κλίμα και τις επιπτώσεις του. Στα ανθρώπινα συστήματα, η Προσαρμογή επιδιώκει να μετριάσει ή να αποφύγει τη βλάβη ή να εκμεταλλευτεί ευεργετικές ευκαιρίες» (IPCC, AR5 2014). Ενώ ο μετριασμός είναι συχνά καλά κατανοητός, η Προσαρμογή είναι εννοιολογικά πιο δύσκολο να κατανοηθεί. Στη βιβλιογραφία υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί ορισμοί. Σύμφωνα με τον ορισμό των Thornton και Comberti (2013), η Προσαρμογή αποτελείται από ένα σύνολο διαδικασιών που εκτυλίσσονται ως απάντηση σε ένα πλήθος κοινωνικών και περιβαλλοντικών δυνάμεων που λειτουργούν σε τοπική, περιφερειακή, εθνική, διεθνή και πλανητική κλίμακα. Με βάση αυτό, η προσαρμοστική ικανότητα είναι «η ικανότητα των ανθρώπινων ομάδων να προσαρμόζονται επιτυχώς στις πραγματικές ή αναμενόμενες περιβαλλοντικές αλλαγές (ειδικά τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής) και τις επιπτώσεις τους». Από αυτούς τους ορισμούς προκύπτει ότι ο Μετριασμός μειώνει όλες τις επιπτώσεις (θετικές και αρνητικές) της κλιματικής αλλαγής και έτσι μειώνει την πρόκληση Προσαρμογής, ενώ η Προσαρμογή είναι επιλεκτική, μπορεί να εκμεταλλευτεί τις θετικές επιπτώσεις και να μειώσει τις αρνητικές (Goklany, 2005).

πηγή: https://www.cifor.org/fileadmin/fileupload/cobam/ENGLISH-Definitions%26ConceptualFramework.pdf
Η Σύμβαση Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC) προσδιορίζει δύο απαντήσεις στην Κλιματική Αλλαγή: τον Μετριασμό της Κλιματικής Αλλαγής με τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου και την ενίσχυση των καταβοθρών και την Προσαρμογή στις επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής. Οι περισσότερες βιομηχανικές χώρες έχουν δεσμευτεί, υπογράφοντας την UNFCCC και το Πρωτόκολλο του Κιότο, να υιοθετήσουν εθνικές πολιτικές και να λάβουν αντίστοιχα μέτρα για τον Μετριασμό της Κλιματικής Αλλαγής και να μειώσουν τις συνολικές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (Ηνωμένα Έθνη, 1997). Μια αξιολόγηση των τρεχουσών προσπαθειών με στόχο τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής (Barker et al., 2007), δείχνει ότι οι τρέχουσες δεσμεύσεις δεν θα οδηγούσαν σε σταθεροποίηση των ατμοσφαιρικών συγκεντρώσεων των αερίων του θερμοκηπίου. Στην πραγματικότητα, λόγω των χρόνων υστέρησης στο παγκόσμιο κλιματικό σύστημα, καμία προσπάθεια μετριασμού, ανεξάρτητα από το πόσο αυστηρή και αμείλικτη είναι, δεν θα αποτρέψει την Κλιματική Αλλαγή τις επόμενες δεκαετίες (Christensen et al., 2007; Meehl et al., 2007).
Η Προσαρμογή είναι επομένως αναπόφευκτη (Parry et al., 1998), όμως υπάρχουν όρια και εμπόδια στην αποτελεσματική Προσαρμογή. Ακόμα κι αν αυτά τα όρια και τα εμπόδια καταργηθούν, ωστόσο, η εξάρτηση στην Προσαρμογή από μόνη της είναι πιθανό να οδηγήσει σε μεγάλο βαθμό Κλιματικής Αλλαγής μακροπρόθεσμα, στην οποία η αποτελεσματική Προσαρμογή δεν θα είναι πλέον δυνατή ή μόνο με πολύ υψηλό κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος. Ως εκ τούτου, δεν τίθεται πλέον ζήτημα αν θα μετριαστεί η Κλιματική Αλλαγή ή αν θα προσαρμοστούμε σε αυτήν. Τόσο η Προσαρμογή όσο και ο Μετριασμός είναι πλέον απαραίτητοι για τη μείωση των αναμενόμενων επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής στους ανθρώπους και το περιβάλλον τους.
Τι είναι η Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή;
Η Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή σημαίνει ανάληψη δράσης για την προετοιμασία και Προσαρμογή τόσο στις τρέχουσες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής όσο και των προβλεπόμενων μελλοντικών της επιπτώσεων. Καθώς το κλίμα αλλάζει, θα χρειαστεί να κάνουμε προσαρμογές και να προσαρμοστούμε στις μεταβαλλόμενες κλιματολογικές συνθήκες. Αυτό μπορεί να συνεπάγεται την πραγματοποίηση αλλαγών στα κτίριά μας, για να διασφαλίσουμε ότι διατηρούνται δροσερά κατά τη διάρκεια ζεστών καλοκαιριών ή αποτελεσματικότερη χρήση των υδατικών μας πόρων.
Καθώς το κλίμα θερμαίνεται, θα φέρει μαζί του κάθε είδους κινδύνους. Από συχνότερα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως κύματα θερμότητας, ξηρασία ή πλημμύρες, έως διάβρωση των ακτών από την αύξηση της στάθμης της θάλασσας, οι οποίες θα μας επηρεάσουν όλους.
Επομένως μια χώρα οφείλει να συμπεριλάβει τη μελλοντική αλλαγή του κλίματος στα πιθανά ενδεχόμενα και να θωρακιστεί έγκαιρα ώστε να μετριάσει τις επιπτώσεις της. Οι πολιτικές που αποσκοπούν στο μετριασμό των επιπτώσεων από την Κλιματική Αλλαγή αναφέρονται ως πολιτικές Προσαρμογής και συνίστανται στην ανάληψη κατάλληλων δράσεων με στόχο την αντιμετώπιση των αναμενόμενων ζημιών και των αρνητικών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής. Οι πολιτικές Προσαρμογής οφείλουν να στοχεύουν στους τομείς δραστηριότητας που είναι περισσότερο ευάλωτοι στην Κλιματική Αλλαγή, και οφείλουν να αναπτυχθούν σε περίοδο χρονικά προγενέστερη από την εκδήλωση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, καθώς επίσης να αναπτυχθούν σταδιακά κατά την πάροδο του χρόνου και όχι σε μικρό χρονικό διάστημα. Η δε αποτελεσματικότητα των μέτρων/πολιτικών Προσαρμογής μεγιστοποιείται όταν ο σχεδιασμός βασίζεται σε αναλυτικές μελέτες και όταν οι σχετικές επιλογές αποφασίζονται μετά από στενή συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους.
Προσαρμογή σε επίπεδο ΕΕ
Η ΕΕ εργάζεται σε τρία επίπεδα για να προωθήσει την Προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος:
Η ΕΕ διασφαλίζει ότι όλες οι πολιτικές και οι δράσεις της λειτουργούν για την αύξηση της ανθεκτικότητας της Ευρώπης στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Η ΕΕ υποστηρίζει τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές καθώς και εταίρους στον ιδιωτικό τομέα για να προσαρμοστούν στην Κλιματική Αλλαγή.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η ΕΕ υποστηρίζει τη διεθνή ανθεκτικότητα και ετοιμότητα για το κλίμα, αυξάνοντας τη διεθνή χρηματοδότηση και ενθαρρύνοντας την ισχυρότερη παγκόσμια δέσμευση και ανταλλαγές για Προσαρμογή.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε μια νέα στρατηγική Προσαρμογής της ΕΕ στις 24 Φεβρουαρίου 2021. Η στρατηγική αποτελεί βασικό μέρος της ευρωπαϊκής πράσινης συμφωνίας και στοχεύει στην αύξηση και επιτάχυνση των προσπαθειών της ΕΕ για την προστασία της φύσης, των ανθρώπων και των μέσων διαβίωσης από τις αναπόφευκτες επιπτώσεις την Κλιματική Αλλαγή.
(https://ec.europa.eu/clima/policies/adaptation_en)