Η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP30), που πραγματοποιήθηκε από 20 έως 30 Νοεμβρίου 2025 στο Μπελέμ της Βραζιλίας, χαρακτηρίστηκε από έντονο πολιτικό ενδιαφέρον καθώς φιλοξενήθηκε για πρώτη φορά στο όριο του τροπικού δάσους του Αμαζονίου. Η COP αυτή θεωρήθηκε από πολλούς ως «η COP της εφαρμογής», με έμφαση στη μετάβαση από τις δεσμεύσεις σε ουσιαστική υλοποίηση.

Νέα και ενισχυμένα κλιματικά σχέδια (NDCs)

Πριν και κατά τη διάρκεια της COP30, πολλές χώρες υπέβαλαν αναθεωρημένες ή υψηλότερες Εθνικά Καθορισμένες Συνεισφορές (NDCs).
Η ΕΕ ανακοίνωσε νέο στόχο για το 2035, με μείωση εκπομπών κατά 66.25–72.5% σε σχέση με το 1990, σε ευθυγράμμιση με τον οδικό χάρτη για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.
Ενισχυμένα NDCs υπέβαλαν επίσης χώρες όπως η Βραζιλία, η Ιαπωνία, η Νορβηγία, η Σιγκαπούρη, η Νότια Αφρική, η Ελβετία, τα ΗΑΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Συνολικά πάνω από 122 χώρες κατέθεσαν NDCs μέχρι τη λήξη της COP, καλύπτοντας σχεδόν το 80% των παγκόσμιων εκπομπών.

Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή

Η προσαρμογή αποτέλεσε κεντρική προτεραιότητα στην COP30, με έμφαση στη μετατροπή των διεθνών δεσμεύσεων σε πρακτικά αποτελέσματα:

• Οι χώρες προώθησαν την εφαρμογή του νέου πλαισίου κλιματικής χρηματοδότησης (NCQG), που στοχεύει σε κινητοποίηση τουλάχιστον 300 δισ. USD/έτος για δημόσια χρηματοδότηση προσαρμογής έως το 2035.

• Υιοθετήθηκε κάλεσμα για τουλάχιστον τριπλασιασμό της χρηματοδότησης για την προσαρμογή μέσα στο NCQG.

• Συνεχίστηκε η εργασία για την ανάπτυξη δεικτών προσαρμογής, που θα παρακολουθούν την πραγματική πρόοδο σε επίπεδο κοινοτήτων και οικοσυστημάτων.

Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της παραμένουν οι μεγαλύτεροι παγκόσμιοι χρηματοδότες κλιματικής δράσης, παρέχοντας 31,7 δισ. ευρώ το 2024, εκ των οποίων περίπου τα μισά κατευθύνονται στην προσαρμογή και την ανθεκτικότητα.

Μείωση χρήσης ορυκτών καυσίμων και ενίσχυση καθαρής ενέργειας

Κατά τη δεύτερη εβδομάδα της COP, ενισχύθηκαν οι συζητήσεις για την επιτάχυνση της μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα, ενώ περισσότερες από 80 χώρες —μεταξύ αυτών και η ΕΕ— συμμετείχαν στη σύμπραξη για μετάβαση μακριά από τα ορυκτά καύσιμα υπό την ηγεσία της Βραζιλίας.

Η ΕΕ επιβεβαίωσε τη δέσμευση για:

• τριπλασιασμό της παγκόσμιας ανανεώσιμης ισχύος έως το 2030,

• διπλασιασμό της ενεργειακής αποδοτικότητας,

• επιτάχυνση της καθαρής ενεργειακής μετάβασης.

Η κοινωνική διάσταση της κλιματικής μετάβασης

Η COP30 ανέδειξε και την ανάγκη για δίκαιη και κοινωνικά συμπεριληπτική μετάβαση.
Υιοθετήθηκε νέο Belém Gender Action Plan, ενώ συζητήθηκε η δημιουργία μηχανισμών προστασίας εργαζομένων και κοινοτήτων κατά την ενεργειακή μετάβαση.

Πρωτοβουλίες για τα δάση και τις αγορές άνθρακα

Σημαντικές πρωτοβουλίες ανακοινώθηκαν για:

• προστασία των τροπικών δασών,

• βελτίωση της διαφάνειας στις αγορές άνθρακα,

• ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας για μηχανισμούς carbon pricing.

Σύνδεση με την ελληνική προσαρμογή

Οι αποφάσεις της COP30 ενισχύουν τη σημασία της πρόσβασης σε αξιόπιστα δεδομένα, των εργαλείων υποστήριξης λήψης αποφάσεων και της ενίσχυσης της ανθεκτικότητας σε εθνικό και τοπικό επίπεδο.
Στην Ελλάδα, ο Εθνικός πληροφοριακός Κόμβος Προσαρμογής συμβάλλει σε αυτή την κατεύθυνση, παρέχοντας κλιματικές προβολές, θεματική πληροφόρηση, οδηγούς και πρακτικά εργαλεία για φορείς και οργανισμούς.